4'ten 7'ye Liderlik ve İletişim -Part 1

8 min readJun 14, 2024

Bu yazı Ebru Dorman ve Leyla Alaton‘un Yenibirlider Derneği tarafından 21 genç için düzenlenen Summit etkinliğindeki alıntılarından ve notlarımdan oluşmaktadır.
İlham ve yeni bakış açılarıyla dolu harika bir etkinlikti. Bir kısmını buradan sizlere aktarabilmek benim için büyük bir mutluluk. Keyifli okumalar dilerim :)

EBRU DORMAN -Yatırımcı ve Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi

KARİYER

· Hayatımız boyunca hayal edemeyeceğimiz şeyler yaşarız. Bir gün üniversitede öğrenciyken başka bir gün çok uluslu bir firmada kendi ekibimizi yönetebiliriz.

· İşinizi o kadar iyi yapın ki size yeni fırsatlar gelsin, siz de ben yapmak istiyorum deyin.

· Eğer gerçekten sevdiğiniz işi yapıyorsanız, size maaş ödenmese de bu işi yapacak olursunuz, işkolik olmak bir problem değildir. Gönüllü de yapacağınız işlerde çalışmaya çalışın.

· Kariyerinizin başında bu biraz daha farklı olabilir, saatlerce çalışabilirsiniz yorulabilirsiniz yaptığınız iş size o kadar da zevk vermeyebilir ancak devam edin, çünkü bu aşamada öğrendikleriniz ileriki adımlarınız için çok önemli. Yolun başındayken ve enerjiniz varken çalışın, sonradan çok rahatlarsınız. Bu şekilde kariyerinizin ileri aşamalarında kendi kırmızı çizgilerinizi belirleyebilirsiniz.

· Pek çok farklı kariyer planı arasında nasıl karar alabiliriz? Hayalimizdeki aday işleri listeleyebiliriz. Bu iş bana ne katar- lokasyonu- maaşı- networku- kültürü hepsi ağırlıklarıyla yazılır. Bir toplam alarak değerlendirme yapabiliriz.

· Bir işteyken sıkıldığınızda yaptığınız ilk eylem iş değiştirmek olmasın, öncelikle oradan alabildiğiniz her şeyi almaya çalışın. Ne bilmediğinizi bilmiyorsunuz, şirketin size sunabileceği tüm fırsatları değerlendirin.

· Kurumsal firmalar bizim şirkete verdiğimiz emek ile bize verdikleri maaştan daha fazlasını kazanıyorlar, bu duruma bakış açınız nasıl? Firmalarda kazandığınız tek şeyi maaş olarak görmeyin, sizi gönderdikleri eğitimler, fırsatlar, iletişimler, deneyimler size farklı pencereler açabilir.

GİRİŞİMCİLİK

· En başarılı girişimcilerin yaş grupları dağılımlarını incelediğimizde
50 > 40 > 20 > 30 sıralamasını görürüz. Bu noktada sıfırdan başlayan bir girişimde deneyimin önemini açıkça görebiliyoruz bu nedenle gençler olarak kendi işimizi başlatırken olabildiğince çok araştırma yapmalı ve işinin ehli kişiler ile konuşmalıyız. 20 > 30 kısmı bu noktada beklediğimiz bir durum değil, bu durum gençler olarak gözü pek oluşuşumuzun bir sonucu. Bu yaşlarda genellikle yalnızca kendimizden sorumluyuz ve de daha kolay risk alabiliyoruz. Aynı şekilde gündemi yakından takip edebiliyoruz ve B2C iş modellerinde avantaj sağlayabiliyor.

· Başarısızlık ile barışık olun. ABD’de yatırımcılar için girişiminizin daha önce batmış olması kötü değil tam tersine iyi bir durum çünkü başkasının bütçesini batırdınız ve yeni yatırımcınız için artık deneyimlisiniz.

· Genel olarak huzurlu olun, gerçekten değiştirebileceğiniz birkaç şey için de huzursuz olun. => girişimci zihniyeti (huzurlu rahatsızlık)

· Günümüzde insanlar çocukken maruz kaldıkları aile içi tartışmalar yüzünden iş ortamlarında da conflict’ten kaçabiliyorlar. Fakat conflict management çok önemli bir beceri. Girişimler genellikle ekip içi sorunlar nedeniyle batar. Başkalarıyla olan sorunları çözebilmek için öncelikle kendimizle barışık olmalıyız. Yani yine kendimizi sevmekte temel alıyor. Sorunlarda bazen de sorun çözememektir, her zaman her şey çözülecek diye bir durum yoktur. Agree to disagree diyebilmek de bir beceridir.

· Y Combinator girişimciler için kafası kırık insanlar olmalı demiş. Bu her zaman böyle olmak zorunda değil. İnsanlar bazen kurumsal hayat mı girişimci mi olsam diye de soruyor, bu da yanlış bir durum. Girişimcilik bir meslek değil rahatsızlığı çözecek fırsatı gerçekleştirmekle ilgilidir. Kafayı kırdığın-tutkuyla bağlı olduğun(obsession) şeyleri yapmakla ilgilidir.

· Girişimcilik bir varoluş şeklidir, ruh halidir. Sturtup da doğru zamanda yapılmış hamledir.

· Girişimcilik insan olmanın bir üst halidir.

· Dünyada o kadar çok problem var ki dünyayı girişimciler kurtaracak.

KİŞİSEL GELİŞİM-VİZYON

· Başarı tanımını yapamayanlar mutsuzluk yayar. Örneğin Ebru Hanım’ın hedefi “dünya vatandaşı olmak”tı. Kendi başarı tanımımızı yaptığımızda ve bu yolda ilerleyip başarılı olduğumuzda daha mutlu ve motive oluruz. Ve bu yolda ilerlerken yaptığımız işi en iyi şekilde yapmalıyız.

· Çevremizde bizi etkileyen pek çok durum var, hayatımızda pozitif ya da negatif giren her şeyin bir etkisi var. Eninde sonunda her şeyde bir hayır vardır yaklaşımı zorluklarda mücadelede isyankar olmaktansa yapıcı çözümler üretmeye katkı sağlar, bu durum kadercilikten farklıdır.

· Çekim yasası: Dünyanın faydasına bir şey yapabilmek için bizi negatif de etkileyecek olsa bir şeyler yapabilir miyiz? Eğer yaparsak zaten sonunda verdiğimizden daha büyük pozitif şeylerle karşılaşırız, kainat bize kaybettiğimizden daha fazlasını verir.

· Karamsarlıkla mücadele ederken hayatın 0–1 olmadığını hatırlayıp ortaya gelmeliyiz. Bir restorana girdiğimizde yangın çıkışlarını kontrol etmek tedbirdir. Acil durum planınızın olması tedbirdir, bu karamsarlıktan farklı. Bu dengeyi çalışma yaparak elde edebiliriz.

· Kötü hissediyorsanız psikopat ya da ölü değilsinizdir, kötü duygulara da izin verin, dünyanız yıkılmış gibi hissedin ağlayın. Ama sonrasında olayın olup bittiğini kabul edin, hızlı kalkın. Kötü hissetmeye izin verin fakat bu 2 ay sürmesin.

· Bazen şartlara adapte olmanız gerekir, çünkü çok derin ya da felsefik düşünerek yaşayamayız, dünyada baş edebileceğimizden çok daha fazla adaletsizlik ve kriz olduğunu hatırlamalıyız.

· Ayırdığımız zamanı 3’e ayırabiliriz.

Profesyonel: Kişisel markamız, kendimizi nasıl tanımlarız.
Kişisel: Kendimiz, ailemiz.
Sosyal: Dünyaya-topluma faydamız.

Hayatımızın farklı evrelerinde bu üçünde ayırdığımız zamanlar değişecek, nelerden vazgeçip nelere zaman ayırdığımız değişecek.

· Ebru Hanım’ın “Hayallerin Ötesinde Yaşamak” adlı kitabını okumanızı tavsiye ederim, kariyer-yaşam-hayalleri gerçekleştirmekle ilgili harika bir kitap.

ÖZ GÜVEN- ÖZ SEVGİ

· Günümüzün en büyük problemlerinden birisi öz güven-öz sevgi eksikliği, kendimizi layık görmemek de başarısızlık nedenidir. Bu noktada bakış açısı- kendimizle barışık olmak fark yaratıyor. Bir başarısızlıktan sonra kendimize “ne cesur kadınsın, red aldın ama yine de devam ediyorsun” gibi. İç dünyamıza pozitif düşünceler aktarmalıyız.

· Ortalaması çok yüksek öğrencilerde mülakatlarda kimi zaman öz güvensizlik ve sevilme ihtiyacı ortaya çıkar. Bu durum kendini kanıtlama isteğinden kaynaklanır, örneğin başarıyı çok önemseyen ailelerin çocukları mükemmeliyetçi olmaya yatkındır çünkü ancak bu şekilde ailelerinin taktirlerini alabileceklerini düşünürler. Asıl olması gereken kendimizi kendimize beğendirmemiz gerektiğidir. Çünkü en çok sevdiğimiz kişi kendimiz olmalıyız, ancak bu şekilde başkalarına yardım edebiliriz. Uçaklardaki oksijen maskesini ilk kendimize takmamız gerektiği gibi. Yeterince erdemli ve kendini seven bir insan zaten kendisine iyi bir insan olmamanın yarattığı olumsuz duyguları yaşatmaz.

· Öz güven ve öz sevgi düştüğümüzde ayağa kalkmamızı sağlar.

MOTİVASYON

· Bu tür ilham konuşmalarının bize sağladığı yakıt bir süre sonra bitiyor, sürdürülebilir bir motivasyonu nasıl sağlayabiliriz? Enerjimizi tüketen insanlardan uzak duralım. Doğduğumuz yer ya da ailemiz kader değildir, kendimi- yeni bizi- çevremizi değiştirebiliriz.

· Motivasyon araçlarınızı belirleyin. Düştüğünüzde, ihtiyacınız olduğunda kendinizi, kendinizi nasıl motive edeceğiniz konusunda tanımalısınız.

· Hayatta her şey level atlamak gibi, devam ediyoruz. İlham veren hikayeleri okumaya devam edin, “Gerçekten Yaşıyor musun?” adlı kitabı okumanızı tavsiye ederim. Daha olumlu-yapıcı düşünmeye devam edin, kendinizi o yönde teşvik edin. Motivasyonsuzu yüksek tutmak için sürekli kendinizi besleyin.

YAŞAM

· 20’li yaşlarda gezmek çok önemli. Günümüzde objelere çok para harcıyoruz, olmasa da olur objeler yerine deneyimlere para harcayın. Azla da mutlu olunca hayat daha iyi akar. Çünkü yaşlandığınızda deneyimleri hatırlayacaksınız objeleri değil. Gerekliliklerinizi ve kendiniz için neyin daha önemli olduğunu kendiniz seçin.

· Para biriktirmeye önem verin, bu gelirinizin %80’i de olabilir %10’u da. Bu şekilde istediğiniz işte çalışabilir ve istediğiniz yaşta emekli olabilirsiniz. Sadelikte mutlu olun, finansal özgürlük her an hissettiğiniz bir şey olsun.

· Taşınırken kaçmak istediğiniz için değil, gitmek istediğiniz yerde sizi cezbeden fırsatlar olduğu için gidin.

· Kaliteli uyku = verimlilik. Ertesi günün verimliliği için yatmadan önce son 30 dakikayı dijital ekranlardan uzak kalarak feda edebilmelisiniz. Sağlığınız çok önemli. Tatilde çalışabilirsiniz ama tatil almadan çalışmayın.

LİDERLİK MODELLERİ

· Liderlik modeliniz nasıl? İnsan odaklı fakat ekip tatil yaptı mı’dan çok ekibin huzuru-çalışma şartları-kişisel gelişimlerinin sağlanması benim için daha önemli. İnsanının kendisine değer vermesi için kendimi bir lider olarak kolaylaştırıcı olarak görüyorum. Bilmediğim şeyleri sormayı kutunun dışından bakmayı severim. Beni eleştiren kişileri herkesin önünde tebrik edip cesaretlendiririm. Yapıcı türden eleştiriler aslında hediyedir. Feedback vermesi zor bir hediyedir, iyi sunulması önemli. Ekip seçerken bize benzeyenden çok bizim güçlü yönlerimizi tamamlayacak kişilere öncelik vermeliyiz.

· İdeal lider diye bir şey yoktur, her liderden olumlu ya da olumsuz bir şeyler öğrenebilirsiniz.

LEYLA ALATON -Alvimedica Yönetim Kurulu Başkanı

EKOSİSTEMDE CİNSİYET FAKTÖRÜ

· Kadınlar her zaman kendi ekonomik özgürlüklerini sağlayabilmeli, bu dünyada mutlaka paranız olmalı, It’s real life.

· Hiçbir zaman minority olduğumu fark etmedim, kendin gibi çevrelerde olduğunda kendin normal gelir. Dünya adil bir yer değil, kadınlar “hala” aynı iş için erkeklerden az karşılık alıyor.

KİŞİSEL VİZYON

· Cesur olacaksınız, konfor alanınızı zorlayacak şeyler yapın, denize açılın- dağ tırmanışı yapın. Farklı şeyler yapın, öğrenin. Bir şeyi farklı yapın, masaya farklı yemek getirin o zaman fark edilirsiniz.

· Hayatta doğru mentorları seçin, doğru kişilere danışın. Bu kişiler tanıdığınız yakın aile-arkadaşlarınız olmamalı çünkü duygulardan bağımsız olamaz. Hocanızdan, iş vereninizden mentorluk isteyin.

· Kimseye fazla güvenmeye gerek yok. Ahlak çok sorgulanıyor, sosyal medya her şeyin gerçek sanıldığı yanıltıcı bir yer, kaygan bir zemin ve her şeye çok kolay ulaşılıyor.

· You never get a second chance to make a first impression. -Will Rogers.

· Meşgul insanların her şeye vakitleri vardır çünkü önceliklerini iyi belirlerler. Zamanında gelmek kralların terbiyesidir. (Fransız deyimi) Hiçbir yere geç kalmayacaksınız.

· Tanıdıklarına güvenip de konfor alanında kalmayacaksın. En yakınlarınıza bile bir şey vermeleri için güvenmeyin. En iyi bildiğiniz ve sevdiğiniz işi kurun.

· İnsan gençken düşünce yaralar kolay kapanır, zor işlere girin.

· Hayatımızdan çıkaramayacağımız toksik insanlarla ilişkimiz, resilience, zorluklar anlamlı kılar. (Hayat En Çok İyileri Kırar, Acar Baltaş, okumanızı tavsiye ederim)

· Para sadece araç, kolay kazılır kolay kaybedilir. Easy come, easy go. Kendinizi koruyun, dünya sahtekar dolu.

· Birine bir iyilik yapmadan önce o iyiliğin sebep olacağı kötülüğü kaldırıp kaldıramayacağını düşün. Birine iyiliği gereksiz yapma, seni hayal kırıklığına uğratabilir, kazık atabilir.

· Sevmediğin şeylerle yüzleşmek çok önemli, işine gelmeyen tarafa büyüteç tut.

· Multitask yapabiliyorsan yap, verimlilik düşüyorsa bırak. Bu karakter ve becerilerle ilgili.

· Seçimlerini iyi yap, zamanı verimli kullan, farkında ol, farkındalık önemli.

· Keşkelerim yok, o gün o karar doğruydu diyebilmek önemli.

· Neyseniz o olun, gerçekçi olun. Beğenmeyen bakmasın, kendinizi kabul ettirmek için uğraşmayın, kendinizi ve sınırlarınızı koruyun. You are individual, unique’sun, farklılıklarınla yüzleş ve bunu kullan.

· Kendi başınızın çaresine bakabiliyorsanız kendinizle gurur duyarsanız.

· Hayat size ders vermeyi hiç bitirmeyecek. Neyden korkuyorsanız ,iyi değilseniz, kaçıyorsanız üzerine gidin çünkü o sizi bir yerde bulur.

· Hatayı her zaman başkasında aramayın, olgun olun.

EKİP YÖNETİMİ

· Kriz yönetiminde sürekli olasılıkları ve çözümleri düşüneceksiniz. Başınıza geldiğinde halledeceksiniz, neden başıma geldi demeyeceksiniz. Kötü şeyler başa gelir, avoid edeceksin tabii ki ama olduğunda neden demek yerine baş edeceksin.

· Yöneticilik ve liderlik farklıdır. Liderler çalışanlarını uçurur, motive eder. Ama ekip içerisinde şunu da unutmayın, herkes iyi kökenden gelmedi, dürtüleri var ve bu yüzden yönetici olmayı da öğrenmelisin.